
اخبار دریافتی از ایران حاکی از افزایش دستگیری و سرکوب كارگران میباشد. آخرین و اضطراری ترین مورد دستگیری و ضرب و شتم شدید کارگران کارخانه معروف و بزرگ هپکوی اراک در ایران توسط یگان ضربت نیروی انتظامی در اراک مي باشد. روز دوشنبه ۱۶ سپتامبر ۲۰۱۹ پلیس ضدشورش رژیم ایران کارگران معترض کارخانه معروف و بزرگ هپکو در شهر اراک که از بزرگترین کارخانه های صنعتی و تولید ماشین آلات صنعتی است، را بهطور وحشیانهای مورد ضرب و شتم قرار دادند. در این تهاجم به کارگران حداقل ۴۰نفر از کارگران دستگیر شدند و ۱۵نفر نیز مجروح گردیدند. این کارگران به مدت حداقل یک هفته است که در اعتراض به متوقف شدن تولید، عدم دریافت حقوقمعوقه، وضعیت اسفبار معیشتی و فساد در کارخانه هپکو دست به تجمع مسالمتآمیز زده بودند که روز دوشنبه ۱۶ سپتامبر با یورش وحشیانه گروه ضربت نیروی سرکوبگر انتظامی مواجه شدند.
حدود یکماه است که کارگران شرکت «هپکو» اراک اعتصاب و اعتراض کردهاند و چند بار مسیر راهآهن جنوب به شمال را بستند. اعتراضاتی که یادآور اعتراضات سال گذشته این کارگران است که در طول سال ادامه داشت. آنها در اعتراضات خود که دوباره از ابتدای شهریور امسال آغاز شده، اعلام کردند این شرکت از ابتدای سال هیچ تولیدی نداشته و طبق گفته مقامات رژیم سال گذشته این شرکت کمتر از ۵۰ دستگاه تولید داشته است.
هپکو اکنون به شرکت «هیدرواطلس» واگذار شده است. ولی با گذشت زمان و با وارد کردن ماشینآلات مستعمل راهسازی عملا «هپکو» بیفایده میشود و نهایتا این کارخانه با قیمت ۱۰ میلیون تومان به یک شکلاتفروش فروخته و واگذار میشود»(تسنیم، ۲۱ دی ماه ۱۳۹۷).
واگذاری به این قیمت در حالی بود که نادر قاضیپور اعلام کرد «فقط برند هپکو میلیاردها تومان قیمت دارد. طبق قرارداد شرکت هپکو باید با مبلغ ۳۰۰ میلیارد تومان واگذار شود »(ایلنا، ۱۲ اسفند ۱۳۹۷).
اعتراضات کارگران برای دریافت دستمزدهای معوقه خود و بازگرداندن شرکت به دولت به جایی رسید که تعدادی از کارگران در آبانماه ۱۳۹۷ با احکام ضد انسانی حبس و شلاق روبرو شدند. چرا که دولت با فریبکاری و شیادی اعتراضات صنفی کارگران را تبدیل به موضوعی امنیتی کرده بود و آنها را به شکل مسخره ای به اخلال در نظم عمومی متهم کرد. البته در نهایت این احکام تعلیق شدند.
عادل آذر رئیس دیوان محاسبات مجلس رژیم گفت: «شرکت هپکو در سال ۸۵ حدود ۲۰ میلیارد و ۲۵۷ میلیون تومان سود عملیاتی داشته است که علاوه بر سود انباشته این واحد تولیدی بوده است. در عین حال در سال ۸۵ تولیدات این واحد تولیدی حدود ۱۸۰۰ بوده است» (ایلنا، ۱۲ اسفند ۱۳۹۷).
وضعیت کارگران این شرکت اما با وضعیت سهامداران کاملا متفاوت و برعکس بود اما چگونه؟
سهام شرکت «هپکو» به دلیل وضعیت نامناسب مالی و همچنین عدم شفافیت آن طبق قوانین بازار بورس و اوراق بهادار در این بازار پذیرفته نشده است. به همین دلیل سهام این شرکت در بازار پایه «تابلوی ب» مورد معامله سهامداران قرار میگیرد. بازارهای پایه دارای سه تابلوی «الف»، «ب»، «ج» هستند که شرکتها به تناسب شرایط متفاوتی که دارند در این تابلوها دستهبندی میشوند.
لذا شرکتهایی که در این تابلوها قرار دارند در واقع شرکتهایی هستند که عمدتا خوراک سوداگران و سفتهبازان هستند. با این توصیف شرکت «هپکو» در تابلوی «ب» بازار پایه قرار دارد و این یعنی این شرکت خوراک سفتهبازان و سهامداران سوداگر است.
نمودار قیمت سهام شرکت هپکو نشان میدهد که قیمت سهم این شرکت بالا رفته است که در ظاهر یعنی تقاضا برای این سهم زیاد بوده است. اما شرکتی که در ورشکستهترین حالت خود قرار دارد و کارگران آن در اعتصاب و اعتراض کامل هستند و حتی تولیدی هم نداشته است چرا باید تقاضا داشته باشد؟ چرا کسی باید سهم این شرکت را خریداری کند؟
کسانی که فعالیت سفتهبازانه دارند به سراغ این نوع شرکت های میروند. شرکتهایی میروند که محدودیت نوسان گستردهتری دارند و شرکتهای موجود در بازار پایه از این ویژگی برخورداند. به عنوان مثال اگر قیمت سهم شرکتی در بازار پایه روزانه ۱۰ درصد افزایش پیدا کند فردی که در این شرکت سرمایهگذاری کرده است تنها طی چند روز میتواند سرمایهی خود را دو برابر کند . بنابراین سفتهبازان در یک حرکت جمعی اقدام به خریداری سهام شرکت میکنند و پول زیادی را به یکباره وارد بازار خرید و فروش سهام این شرکت میکنند. نتیجه اینکه خریداری سهام توسط سفتهبازان منجر به افزایش تقاضا میشود و سفتهبازان و سهامداران خرد نیز که شاهد بالا رفتن سهام این شرکت هستند به پیروی از بقیه وارد خرید و فروش سهام این شرکت میشوند. اما تعیینکننده کسانی هستند که به صورت عمده و البته هدفمند برای کسب سود کلان پول وارد کردهاند. زمانی که هدف سودآوری تعیین شده سفتهبازان به حد معینی رسید و سود مورد نظر خود را کسب کردند به یکباره اقدام به فروش سهام خود میکنند و قیمت سهم شروع به سقوط میکند چرا که اکنون عرضه سهام این شرکت افزایش پیدا کرده است. و وقتی سهم شرکتی رو به سقوط باشد کسی سهام این شرکت را خریداری نمیکند.
این اقدام برای شرکتهایی که سهامداران عمده دارند بسیار راحتتر است چرا که دیگر نیازی ندارند که افراد دیگری را برای خریداری سهام ترغیب کنند و خود این سهامداران عمده با خریداری سهام و افزایش تقاضا خود به خود باعث بالا رفتن قیمت میشوند و در موقع مقتضی سهام را به فروش میرسانند. در آن مقطع زمانی که کارگران هپکو برای دریافت حقوق معوقه خود اعتصاب میکردند، شلاق میخوردند و احکام حبس دریافت میکردند از سوی دیگر کسانی برعکس در حال سودآوری و افزایش سرمایه و ثروت خود بودند.
در بازارهای پایه بورس سهام شرکتهایی معامله میشود که گاها وجود خارجی ندارند. یعنی سهام شرکتهایی که وجود خارجی ندارند در بازارها هدف اصلی سفتهبازان برای کسب سود بیپایان هستند.
اکثر شرکتهای موجود در بازار بورس اوراق بهادار تهران زیانده هستند اما شاهد هجوم سهامداران برای خرید سهام آنها هستیم.
این شرکتها که تبدیل به اهداف سفتهبازی و سوداگری برخی از افراد فعال در بازارهای بورس شدهاند وضعیت وخیمی دارند به طوری که در برخی از آنها کارگران ماههاست که حقوق و دستمزد ناچیز خود را دریافت نکردهاند. به همین دلیل است که کارخانه هپکو با توقف کامل تولید و عدم پرداخت دستمزد کارگران اما در بازار بورس پررونق است و سهام آن بدون توجه به وضعیت این شرکت بالا میرود.